تمرکز چیست؟

تمرکز به طور کلی به توانایی توجه کامل و آگاهانه یک فرد به یک مسئله خاص گفته میشود. در واقع زمانی که شما توانایی کنترل توجه خود را داشته باشید یعنی تمرکز دارید.اگر شما تمرکز بالایی را تجربه کنید؛ بدون این که حواستان به چیزی پرت شود به یک چیز توجه میکنید و نتیجه بهتری از تلاش های خود میگیرید. با افزایش تمرکز میتوانیم از پریدن ذهن به مسائل نامربوط جلوگیری کنیم و تمام انرژیمان را بر روی کار دلخواهمان بگذاریم.

ذهن ما چطور تمرکز میکند؟

کار اصلی ذهن ما تحلیل کردن مسائل و اتفاقات مختلف است. یکی از کارهایی که هیچوقت مغز از آن دست نمیکشد فکر کردن است. زمانی که ذهن شما تمام انرژی خود را برای فکر کردن و تحلیل کردن روی یک موضوع، شی، فرد یا هر چیز دیگری بگذارد؛ یعنی شما در حال تمرکز کردن هستید. در این حالت تمام مسائل دیگر نادیده گرفته میشوند و ذهن شما هیچ کاری به چیزهای دیگر ندارد.

دلایل نداشتن تمرکز

• کمبود خواب و استراحت کافی
• قرارگرفتن در کنار عوامل حواس پرتی و محیط های شلوغ
• حل نکردن مشکلات گذشته و فرار کردن از آن ها
• نداشتن برنامه ریزی و مدیریت زمان خوب
• کار کردن در محیط های نامرتب
• داشتن اختلال بیش فعالی و کم توجهی
• تلاش های مداوم و بیش از اندازه برای مسائل مختلف
• نداشتن تغذیه مناسب
• استفاده از مخدرها و نوشیدنی های الکلی
• داشتن مشکلات در برطرف کردن نیاز جنسی
• پیدا نکردن مشکلات موجود زندگی و بی توجهی به آن ها
• تجربه استرس زیاد و شدید
• نداشتن مهارت کافی در انجام یک کار
• تجربه مشکلات ذهنی مثل: شیزوفرنی، فراموشی، افسردگی

نشانه های عدم تمرکز

• فراموشی در به یاد آوردن اتفاقاتی که به تازگی اتفاق افتاده اند.
• دشواری در نشستن در یک مکان
• سختی در فکر کردن
• تکرار در گم کردن چیزها و فراموش کردن جای آن ها
• داشتن مشکل در تصمیم گیری
• ناتوانی در انجام کارهای پیچیده
• نداشتن انرژی ذهنی و بدنی کافی برای تمرکز کردن
• داشتن اشتباهات ناشی از بی توجهی

راه های افزایش تمرکز

تکنیک پومودورو

زمانی که از تکنیک پومودورو استفاده می کنید با خودتان قرارداد می بندید که 25 دقیقه کار با کیفیت انجام بدهید و پس از آن 5 دقیقه استراحت کنید. این روند را ۴ بار انجام دهید تا یک چرخه ۲ ساعته طی شود و سپس ۱۵ الی ۳۰ دقیقه استراحت می کنید. پومودورو باعث می شود که سیستم مغز روی کاری که درحال انجام آن هستید قفل شود. به همین دلیل است که تکنیک پومودورو ابزاری برای افزایش تمرکز است.

رژیم غذایی و تمرکز

• نقش مكمل‌ها و ويتامين‌ها و مواد معدنی را بر تمرکز و افزایش قدرت مغز نيز ناديده گرفت. ویتامین ها و منابعی سرشار از ويتامين‌های B، C، E، بتاكاروتن و منيزيم همگی مكمل‌های قوی برای تقويت مغز هستند.
• شكلات تلخ خواص آنتی اكسيدانی فوق العاده‌ای دارد و حاوی محرك‌های طبيعی مثل كافئين است كه می‌تواند تمركز و قدرت توجه را بالا ببرد.
• آجیل منبع سرشاری از ویتامین E است .مصرف روزانه آجیل باعث کاهش افت فرایندهای شناختی می شود و در نهایت باعث افزایش تمرکز می شود .
• ماهی یک منبع غنی و سرشار از پروتدین و اسید چرب امگا 3 است ،که نقش حیاتی در افزایش حافظه و توجه بازی می کند.
• کافئین از جمله مواد غذایی است که باعث افزایش انرژی ،هشیاری و تمرکز می شود .مواد موجود در قهوه ، شکلات ها و نوشابه های انرژی زا باعث افزایش تمرکز میشود.

ورزش و افزایش تمرکز

• ورزش های هوازی مانند دو، ترکیباتی را ایجاد میکند که باعث تقویت و محافظت نورونها یا رشته مغزی میشوند و همچنین بر بخشی از مغز که وظیفه ذخیره خاطرات را برعهده دارد مفید است.
• هر روز یک وعده پیاده روی سریع حدود نیم ساعت به شما کمک میکند ذهنتان را مرتب کنید و خونرسانی به قلبتان را افزایش دهد.
• یوگا موجب کاهش استرس شما میشود. پایین بودن استرس تمرکز را بالا میبرد. بنابراین، یوگا می تواند به کاهش استرس و افزایش تمرکز کمک کند.

 مدیریت انرژی

اگر فعالیتی نیازمند تمرکز عمیقی است، آن را به زمانی از روز اختصاص دهید که انرژی کافی برای انجام دادن آن داشته باشید. در واقع انرژی از مدیریت زمان بسیار مهمتر است. کمبود انرژی مانع از تمرکز عمیق شما بر مسئله میشود. بنابراین کارهایی که انرژی زیادی را میطلبد را به زمانی که انرژی بیشتری دارید موکول کنید.

یک قهوه یا چای بخورید

قهوه ی صبح فقط شمارا بیدار و سرحال نمیکند بلکه کمک میکند در روز تمرکز داشته باشید. اگر نیاز به افزایش تمرکز در بعدازظهر دارید به کافی شاپ بروید و یک قهوه بخورید. فیزیولوژیست فرانسوی Astrid Nehlig یک مطالعه ای در مجله ی بیماری آلزایمر منتشر کرد که رابطه ی بین کافئین و شناخت را مشخص میکرد. این مطالعه نشان داد که کافئین حواس پرتی را کاهش میدهد و به افزایش تمرکز در طول انجام وظیفه منجر میشود

تمرین تمرکز در طول روز

علاوه بر اختصاص 10 تا 20 دقیقه در روز به تمرکز ذهن، کارشناسان یافتن فرصت هایی برای تمرکز ذهن در طول روز را به شما توصیه می کنند. ذهن صرفا به طور کامل بر روی کاری که شما انجام می دهید، تمرکز می کند. می توانید زمانی که غذا می خورید، تمرین تمرکز را انجام دهید.

با قرار دادن زمان کوتاهی برای تمرین تمرکز در طول روز، تمرکز خود را برای زمانی که واقعا به آن نیاز دارید، تقویت کنید. تمرین تمرکز همچنین می تواند به شما کمک کند تا در هنگام حواس پرتی به کار قبلی خود برگردید. اگر در حال انجام کاری هستید و احساس خستگی می کنید، به خود بگویید: “من اینجا هستم”. پس از چند ثانیه تمرکز، متوجه خواهید شد که حواس پرتی از بین رفته و آماده بازگشت به کار خود هستید.