راه‌های کاهش زمان‌های پرت در مطالعه‌ی کنکور

ابتدا باید بدانیم اصولا “زمان پرت” چیست؟ سپس باید بدانیم “آیا زمان‌های پرت در هر مطالعه و کاری یکسان هستند یا در کنکور کمی اولویت‌ها تغییر می‎کنند؟” پس از آگاهی کامل از موضوع، باید بدانیم دقیقا، “زمان‌های پرت در مطالعه‌ی کنکور کدامند؟” تا بتوان در ادامه، “راه‌های ممکن در کاهش زمان‌های پرت در مطالعه‌ی کنکور” را بررسی کرد. همچنین این نکته را در نظر گرفت که “آیا راه‌های کاهش زمان‌های پرت در همه‌ی داوطلبان کنکور یکسان هستند؟”

یک نکته‌ی ابتدائی این است که در هر موضوعی، ابتدا باید درد شناسایی شود. سپس درمان درد شناسایی گردد و در ادامه باید روش‌های درمان روی دردمند پیاده شود و اگر ضمانت اجرایی برای انجام کاری وجود نداشته‌باشد، پیشرفته‌ترین تئوری‌های درمان و پیچیده‌ترین نقشه‌های طرح، یک خط‌خطی یا نقاشی یا صرفا یک صوت به دردنخور هستند. منظور این است که باید این راهکارها بعد از آشکارسازی توسط شخص داوطلب کنکور، پیاده‌سازی و اجرا نیز گردند. وجدان خود داوطلبان با حمایت خانواده و با تشویق معلمان و کادر مدرسه، در کنار حضور و همراهی یک مشاور تحصیلی خوب می‌تواند در هرچه کامل‌تر و دقیق‌تر اجرا کردن راه کارها مفید واقع شود. در این کار نیز همانند همه‌ی کارها، اعمال خشونت، زور، تهدید و برخوردهای نامناسب نه‌تنها مفید نبوده، بلکه حتی اکثرا باعث کسب نتیجه‌ی عکس نیز خواهدشد.

“زمان پرت” چیست؟

“زمان پرت” یعنی صرف زمان برای هرکاری خارج از دایره‌ی کارهای مورد نیاز برای رسیدن به یک هدف مشخص.

برای رسیدن به هر هدفی مثلا قبولی در یک آزمون، یک سری کارها را باید انجام داد. انجام هر کاری بجز این موارد و صرف زمان برای آن‌چه باعث از دست‌رفتن زمان مفیدشده، بازده کاری را پایین‌آورده و در نتیجه، شما را از هدفتان هرچه دورتر می‌کند، زمان پرت است.

در این بین باید توجه شود که برای مثلا قبولی در یک آزمون، هر نوع مطالعه‌ای، مفید نیست و صرف زمان در مطالعه‌ی منابع غیرمرتبط نیز جزو زمان‌های پرت به‌حساب می‌آید. همچنین مطالعه‌ی منابع در موضوع مورد هدف، ولی جزو منابع غیرارزشمند نیز مفید نبوده و صرف زمان برای مطالعه‌ی آن‌ها نیز زمان پرت محسوب می‌شوند. مثلا کتابی را با موضوع فیزیک انتخاب کرده و در حال مطالعه هستید و پس از چندین ساعت یا چندین روز مطالعه متوجه شوید که اصلا نیاز شما را برطرف نمی‌کند و چیزی نیز به دانسته‌های شما اضافه‌نکرده و نخواهدکرد. در این صورت کل یا اکثر زمانی که تا به حال برای مطالعه‌ی آن صرف کرده‌اید یا کنید، نیز جزو زمان پرت محسوب خواهدشد.

در ادامه ذکر یک نکته‌ی مهم نیز ضروی است که برای مثلا قبولی در یک آزمون، اختصاص دادن زمان فقط برای مطالعه‌ی موضوع آزمون به‌تنهایی جزو زمان‌های مفید نیستند. زیرا اگر زمان‌هایی برای استراحت و تامین انرژی جسمی و روحی خود صرف‌نکنید، عملا بازده کاری‌تان پایین آمده و به ناچار در ادامه، زمان‌های پرت افزایش می‌یابد. بیماری جسمی و روحی و صرف زمان برای آن بخاطر اهمال در رعایت سلامتی، خود افزایش‌دهنده‌ی زمان پرت در طول دوره‌ی درمان خواهدبود. درست است که در این مقاله موضوع اصلی فقط پرداختن به زمان هست ولی، بر کسی پوشیده نیست که این امر خود در کیفیت مطالعه و یادگیری نیز تاثیر منفی خواهدگذاشت. همانند تبری که در ابتدا، 10درخت را قطع کرده، سپس 5درخت و در پایان به سختی فقط یک درخت را قطع می‌کند، چون تبر، تیزی و برندگی خود را از دست داده و تبرزن زمان برای استراحت صرف نکرده‌است. در این‌جا نه رمقی برای تبرزن مانده و نه کیفیت و سلامت قابل قبول برای ادامه‌ی کار با آن تبر!

یک بحث مهم در پیرو نکته‌ی مهم قبل این است که: درست است که اختصاص‌دادن زمان برای مسائلی از قبیل تجدید قوای جسمی و روحی در کنار زمان مطالعه، نه‌تنها مضر و پرت نیست، بلکه مفید است، ولی اختصاص‌دادن زمان بیش از حد مورد نیاز برای این موارد، خود یکی از اساسی‌ترین زمان‌های پرت است. به طور مثال پس از یک مطالعه‌ی طولانی، جهت استراحت و تنوع، سراغ گوشی موبایل خود بروید و آنقدر با آن سرگرم شوید که زمان از دستتان خارج شود!

همچنین اختصاص‌دادن زمان برای انجام عامل اشتباه برای تجدید قوا، خود یک زمان پرت محسوب می‌شود و همان‌طور که ذکر شد، در کیفیت کار نیز تاثیر منفی دارد. مثلا برای استراحت در انجام یک کار کامپیوتری، سراغ بازی کامپیوتری برویم. بازی کامپیوتری نمی‌تواند عاملی برای استراحت پس از یک کار سخت کامپیوتری باشد.

“تفاوت زمان پرت در هنگام کنکور با سایر موارد مطالعه“ چیست؟

کنکور نیز یک آزمون است و برای قبولی در آن باید منابع کنکور مطالعه‌شوند. مطالعه‌ی کنکور و در زمانی که فرصت حداکثر یکساله با آن دارید، با مطالعه‌ی معمولی، حتی با مطالعه‌ی درسی در حالت کلی و همچنین با مطالعه برای کنکور در سال‌ها و پایه‌های پایین‌تر و وجود زمان بیشتر با کنکور فرق دارد. در زمان کمتر از یکسال برای کنکور، صرفا باید برای کنکور به روش عمدتا تستی بخوانید و تست بزنید و آزمون دهید. اما در انواع مطالعه‌ی دیگر اولا این حجم از فشردگی را نخواهیدداشت. ثانیا برای مطالعه بصورت تشریحی و بر مبنای اثبات یا درک شهودی جای بیشتری وجود دارد و برای فهم عمیق ماجرا می‌توان از برخی بازی‌ها و پازل‌ها نیز استفاده‌کرد. بطوری‌که در زمان کنکور عملا دیگر وقتی برای این‌ها ندارید.

پس در زمان کنکور، یعنی در زمانی که کمتر از یکسال با کنکور فاصله دارید، هرچیزی حتی هر مطالعه‌ای بجز موارد مورد نیاز کنکور ضروری نبوده و کل یا اکثر زمان برای انجام آن‌ها، یک زمان پرت محسوب می‌شود. مگر این‌که به شکل مناسب و متعارف از آن‌ها به عنوان زمان‌های مورد نیاز برای استراحت یا تجدید قوای فیزیکی یا روانی استفاده نمایید.

جهت یادآوری و تاکید بیشتر، همانند آن‌چه در ابتدای مقاله نیز آمد، ذکر می‌شود که حتی مطالعه‌ی منابع کنکور که مفید یا مرجع نبوده و حاوی مطالب خارج از کتاب درسی یا با سطحی ضعیف‌تر یا خیلی قوی‌تر از آن‌ها هستند نیز مفید نیستند و زمان مطالعه‌ی آن ها جزو زمان‌های پرت خواهندبود. مگر این‌که از آن‌ها به عنوان تنوع و تجدید قوا بصورت متعارف استفاده‌شود.

“زمان‌های پرت در مطالعه‌ی کنکور“ کدامند؟

زمان‌های پرت در مطالعه‌ی کنکور را بصورت دقیق‌تر در این بخش از مقاله، بررسی و تقسیم‌بندی می‌کنیم. برای تشخیص این کار زمان‌های مفید در مطالعه‌ی کنکور را به دو دسته‌ی زیر تقسیم می‌کنیم تا زمان‌های پرت براحتی قابل تشخیص باشند:

زمان‌های مفید برای مطالعه‌ی کنکور:

این زمان در هر روز برای هر شخص متفاوت بوده و در بازه‌ی 4 الی 15 ساعت در روز قرار دارد. مطالعه‌ی منابع غیرمرتبط، یا غیرهم‌سطح یا غیر مورد سوال کنکور جزو مطالعه‌های مفید کنکور نیستند. همچنین مطالعه برای کنکور در ساعت‌هایی که بازده یادگیری،در یادماندن و در بکاربستن بحث مورد مطالعه، کاهشی چشمگیر ایجاد کند، نیز جزو مطالعه‌ی مفید محسوب نمی‌شوند. این ساعت‌ها شامل صبح‌های خیلی زود، شب‌های خیلی دیر، هنگام بیماری یا خستگی هستند یا هنگامی که بنا به ایجاد موضوعی در ذهن، تمرکز مطالعه به هم‌خورده و بدون حذف عامل برهم‌زننده ی تمرکز و صرفا به عنوان رفع تکلیف و پر کردن ساعت‎های مطالعه، اقدام به مطالعه شود.

زمان‌های مفید برای استراحت، تجدید قوای فیزیکی و روانی:

همانند مثالی که در همین مقاله در مورد تبرزن و تبر در قطع درخت بدون استراحت و ترمیم ذکر شد، انسان یک ماشین نیست! حتی ماشین‌ها هم برای سرویس زمانی را برای استراحت یا تعویق کار نیاز دارند. پس انسان باید در هنگام انجام یک کار، مخصوصا کاری به فشردگی و مهمی کنکور، ساعت‌هایی را برای موارد زیر اختصاص دهد:

استراحت کامل: یعنی خواب شبانه از شب تا روز بصورت پیوسته 6 الی 8 ساعت.

استراحت میان‌وعده: پس از رسیدن از مدرسه به خانه، پس از صرف نهار و شام، بین دو آیتم مطالعه‌ی درسی با موضوعات مختلف مثلا بین شیمی و فیزیک، میان یک مطالعه‌ی درسی طولانی‌مدت. هر استراحت میان‌وعده بین 5 تا 15 دقیقه متناسب با سختی کار انجام گرفته قبل از آن و شرایط خود داوطلب می‌باشد.

ورزش: در ایام مطالعه‌ی کنکور بهتر است ورزش فقط محدود به ورزش صبحگاهی و نیز انجام چند حرکت اصلاح فرم فیزیکی بدن پس از انجام طولانی‌مدت نشستن و … باشد. انجام ورزش‌های طولانی و حرفه‌ای که علاوه بر پرت‌کردن مستقیم زمان، احتمال آسیب زدن به بدن داوطلب و در نتیجه ایجاد زمان پرت مضاعف می‌شود، پرهیز کرد. زمان مناسب ورزش، هرروز زیر 20 دقیقه و بین هر وعده‌ی مطالعه در حد 5 دقیقه حرکات کششی و تغییر پوزیشن باشد.

اوقات فراغت: در ایام مطالعه‌ی کنکور، اوقات فراغت باید محدود شود ولی نباید به هیچ وجه صفر گردد. در اوقات فراغت باید به این نکته‌ی کلی توجه شود که اوقاتی به عنوان فراغت مفید می‌توانند محسوب شوند که با کمترین فاصله از خانه یا محل مطالعه، بدلیل کاهش زمان مهیا شدن و رفت و برگشت و نیز با کمترین صرف هزینه به‌دلیل مواجه‌نشدن با آثار روانی زیان‌بار خرج‌کردن زیاد یا ولخرجی و با کمترین صرف زمان برای تشریفات و مهیا شدن، باشد و در عین حال اگر باعث فعالیت فیزیکی شود، مناسب‌تر است به شرط این‌که خیلی سنگین نباشد تا آثار خستگی و کوفتگی بر بدن ایجاد ننماید. همچنین مناسب و متفاوت از پوزیشن بدن هنگام مطالعه باشد. بطور مثال اگر در حال مطالعه‌ی درسی بصورت نشسته هستید، اوقات فراغت شما باید این پوزیشن را بر هم بزند. با این مثال می‌توان دریافت که اکثرا انجام کارها با گوشی نمی‌تواند یک اوقات فراغت مناسب باشد و باید زمان‌های استفاده از آن حتی به دست گرفتن گوشی موبایل یا چک کردن تندتند آن، کاهش‌یابد تا از حالت عادت خارج شود. اوقات فراغت را می‌توانید به روزانه و هفتگی تقسیم کنید. روزانه زیر 3 ساعت و هر هفته یکبار زیر 5 ساعت.

از اوقات فراغتی که براساس روحیات شخصی هر داوطلب، تاثیر مخرب و یا جوزدگی و بر هم‌زنندگی تمرکز در او ایجاد می‌کند و خود باعث پرت‌شدن زمان بیشتر می‌گردد، پرهیز گردد. بطور مثال رفتن به سینما و مشاهده‌ی برخی فیلم‌ها شاید این حالت را برای برخی ایجاد کند. همچنین در ایام کنکور از انجام مسائلی به بهانه‌ی اوقات فراغت و تنوع که در حالت کلی نیز نامناسب و نامتعارف با آثار زیان‌بار است چه برسد به زمان کنکور، به شدت پرهیز گردد. برای مثال این مورد می‌توان به داشتن رابطه‌های دخترپسری نامتعارف که مناسب شرایط سنی و موقعیتی هیچ یک از دو طرف نیست اشاره کرد. یا تماشای فیلم‌ها و کلیپ‌های با موضوعات ناپسند اخلاقی و اجتماعی. در این‌جا لازم‌است حتما به داوطلبانی که دردسرها و مشکلات خاص جنسی دارند و این امر در این برهه از زمان ممکن است باعث بروز موارد ذکرشده گردد یا کنترل این امیال، تمرکز دانش‌آموزان را بر هم می‌زند و باعث ایجاد زمان پرت می‌شود، توصیه می‌شود از مشاوران معتمد برای کنترل و مهار امیال جنسی خودشان بهره‌ببرند. این موضوع مهمترین عامل برهم‌زننده‌ی تمرکز و پرت‌کردن زمان برای داوطلبان کنکور است. بدیهی است منظور از مشاور معتمد، دوست و شریک شما یا افراد ناشناس یا ناباب با ارائه‌ی تزهای عجیب و غریب نیست!

به عنوان یک نکته‌ی مهم دیگر بیان می‌شود که در حالت کلی در ایام کنکور از شنیدن و دنبال‌کردن اخبار، بخصوص اخبار بد یا حوادث و اخبار هیجانی که خود عامل اعتیاد به گوشی موبایل یا فضای مجازی است، اجتناب گردد. حتی اخباری به ظاهر مرتبط با کنکور و مسائل آموزشی، بخاطر داشتن محتوای زرد را کنار بگذارید. زیرا وقت‌گیر و حتی اکثرا اشتباه هستند که علاوه بر اتلاف زمان و انرژی، با دادن اطلاعات نادرست خود به داوطلبان کنکور، باعث کاهش اعتماد به نفس یا ایجاد ناامیدی شده یا برعکس به صورت کاذب به ذهن آن‌ها توهم‌های بدون پشتوانه تزریق می‌نماید و باعث می‌شود داوطلبان کنکور گاهی در مسیر متفاوت حتی متضاد با مسیر درست کنکور پیش بروند.

سایر اوقات ضروری: میل‌کردن صبحانه، نهار و شام، عصرانه و هر میان وعده، رفتن به حمام و دستشویی و نیز اوقاتی که در مسیر کلاس‌ها و آزمون‌ها و مدرسه سپری می‌کنید و نیز زمانی که در مدرسه هستید، جزو سایر اوقات ضروری هستند. نمی‌شود مثلا صبحانه نخورد یا به حمام نرفت. قرار نیست ریاضت بکشید. این اوقات حتما باید باشند و جزو زمان پرت هم نیستند. ولی این اوقات باید متناسب و متعارف باشند و بیش از این حد، زمان پرت محسوب می‌شود. البته سپری‌کردن زمان برای این امور ممکن است برای همه دقیقا یکسان نباشد. شاید اختصاص دادن حداکثر نیم‌ساعت برای میل‌کردن هر وعده‌ی غذایی  با تعداد مشخص، البته شکموها کمی بیش‌تر، و حداکثر سه ربع برای حمام‌کردن به مدت سه روز در هفته کافی باشد. خوردن بیش از حد یا حین مطالعه همانند کم‌خوردن و داشتن ضعف، آثار مخرب فیزیکی و روانی داشته و باعث کاهش تمرکز می‌شوند. حین مطالعه سعی کنید چیزی نخورید.

در این‌جا بحث مهم و قابل تاملی که مطرح می‌شود این است که داوطلب کنکور که در پایه‌ی دوازدهم قرار دارد به کلاس درس مدرسه برود یا نرود؟ جواب عمومی این مساله “آری” هست. یعنی حتما باید برود. در این بین برخی داوطلبان خاص با اهداف خاص می‌توانند در کلاس‌ها و مدارس غیرحضوری ثبت‌نام کنند نه این‌که از مدرسه غیبت داشته باشند. تشخیص این داوطلبان خاص را هم اگر با فیلتر علاقه‌ی دانش آموز و اولیا به دست یک مشاور خوب و مورد اعتماد بسپارید، نتیجه عالی و کم‌ریسک خواهدبود.

زمان‌هایی که در موارد بالا جزو زمان‌های مفید نیستند و یا انجام بیش از ساعت مناسب هر کار مفید در راستای کنکور، جزو زمان‌های پرت هستند که باید کاهش یابند.

“راه‌های کاهش زمان‌های پرت در مطالعه‌ی کنکور” کدامند؟

1. کتاب‌ها، کلاس‌ها، آزمون‌ها و در یک کلام منابع کنکوری معتبر را از ابتدا با تحقیقی کامل، انتخاب‌کنید تا در این راستا دچار اتلاف وقت نشوید. اگر یک مشاور تحصیلی خوب و مورد اعتماد دارید یا می‌شناسید، می‌توانید از مشاورتان کمک بگیرید. در مورد کلاس‌ها و آزمون‌های حضوری، توجه‌کنید که کوتاه و سرراست بودن مسیر را نیز به عنوان یک اولویت در انتخابتان قرار دهید تا زمان پرت کمتری برای مهیاشدن و رفت و برگشت داشته‌باشید. البته نه هر کلاسی و نه هر آزمونی. یعنی اولویت اولتان این مورد نباشد. همچنین زیاد وقتتان را با رفتن به کتابفروشی و خرید کتاب جدید تلف نکنید. یکی دوبار در اول کار زمان برای خرید انجام دهید و در ادامه اگر نیاز به خرید جدید داشتید از اولیای خود خواهش کنید تا خرید را برای شما انجام دهند یا خرید را به زمان‌های اوقات فراغتتان موکول کنید به شرطی که این زمان افزایش نیابد. خرید اینترنتی نیز می‌تواند گزینه‌ی مناسبی باشد اگر امن باشد.

2. از مطالعه‌ی خارج از موضوعات اصلی کنکور پرهیز کنید یا به حداقل برسانید. مطالعات درس‌های دیگر یا مطالعات آزاد را کم کنید. بخصوص اگر بصورت پی‌دی‌اف بوده و نیاز به نگاه‌کردن به گوشی یا سیستم کامیپوتری دارند. کلا سعی کنید رمان هم نخوانید. ولی اگر عادت به این کار دارید خیلی کم کنید.

3. به کمک مشاور هر عادت ناپسند از سیگار کشیدن و رفیق‌بازی گرفته تا رابطه با جنس مخالف و برطرف کردن‌های متوالی و اعتیادگونه‌ی نیازهای جنسی خود را کنار بگذارید. هر چیزی هم که این عامل را تشدید می‌کند، فراموش کنید ممکن است یک فیلم یا آهنگ باشد یا حتی بوییدن یک عطر برای یادآوری‌های فیل یاد هندوستانی! به قول امروزی‌ها در این برهه از زمان، کات کنید کلیه‌ی روابط دخترپسری‌تان را! بی‌رحمانه ولی مفید است. زمانتان را با آه و حسرت شکست‌های عشقی نیز تباه نسازید. این مسائل را شیفت بدهید برای چند سال بعد. مطمئن باشید چیزی نمی‌شود.

4. ساعات خواب منظم و روزانه داشته‌باشید. زیاد نخوابید. کم هم نخوابید. در ساعات نامتعارف هم نخوابید. سعی کنید عادت کنید از ساعت 6 صبح بیدارشوید و حداکثر از ساعت 7 صبح شروع به مطالعه کنید تا حداکثر ساعت 12 شب. قبل از ساعت 1 نصف شب هم بخوابید.6 تا 8 ساعت خواب کامل و در ساعات متعارف.

5. عادت استفاده از گوشی، چک‌کردن گوشی، به دست‌گرفتن گوشی، در کنار گوشی بودن و در حالت کلی هرچیزی که مربوط به گوشی می‌شود را به حداقل برسانید. ساعات آن مشخص و به عنوان بخش کوتاهی از اوقات فراغت شما و نه همه‌اش و بیشتر به عنوان یک جایزه برای یک موفقیت روزانه و هفتگی در مطالعه‌ی کنکور شما باشد. در نتیجه استفاده از فضای مجازی، اخبار و فیلم و … و از همه مهمترین بازی (Game) را به حداقل برسانید. اگر یک مدت زمان می‌خواهید ایده‌آل‌ترین حالت صفر است!!! حالا هرچقدر به این صفر ساعت نزدیک‌تر شوید، بهتر است. سعی کنید مطالعه‌ی کنکور خود را بیشتر کاغذی و حضوری کنید و از جایگزینی آن به روش مجازی و با گوشی تا حد امکان و تا جایی که خللی در کار وارد نمی‌کند، پرهیز کنید. در این امر بهترین قاضی وجدان خودتان است. اما برای کمک‌گرفتن در ترک عادت یک مشاور خوب نیز می‌تواند خیلی مناسب باشد. می‌توانید از پدر و مادر خود بخواهید گوشی‌تان را در ساعات مشخص تحویل بگیرند یا خودتان این کار را انجام‌دهید. ولی این کار نباید مثل هر ترک عادتی یک دفعه و با برخورد شدید باشد.

6. در سال کنکور ورزش یا هر چیزی را در سطح حرفه‌ای دنبال نکنید. همان‌طورکه بیان‌شد مثلا باشگاه‌رفتن، ورزش‌کردن در سطح لیگ و با قرارداد و نیز کارکردن! اگر نیاز شدید مالی ندارید کار نکنید. دلالی! محتوانویسی، برنامه‌نویسی، بازاریابی، سرمایه‌گذاری در بورس و ارز دیجیتال و گاهی متاسفانه قمارکردن، فروشندگی، خوانندگی و نوازندگی و … معمولا کارهایی هستند که داوطلبان کنکور میل به انجامشان دارند. کلا دور همگی را خط بکشید. بدیهی است این جمله با کار آن دانش‌آموز روستایی زحمت کش که کمک حال پدر و مادر و خانواده‌اش می‌شود تا نان شبی تهیه شود یا دست به نامرد و نامحرم دراز نشود، فرق‌دارد.

7. بیش از حد توانتان از خود کار نکشید. اولا اوقات فراغت شما نباید آنقدری فیزیکی بطور سنگین باشد که آثار خستگی و کوفتگی در شما ایجاد کند یا موجب بیمارشدن و ضعف قوا شود، ثانیا عادات مطالعه‌ی شما نیز نباید خسته‌کننده باشد مثلا مدام راه‌رفتن برای مطالعه یا مدام درازکشیدن یا نشستن یک سره. ثالثا هنگام مطالعه بر اساس توانایی‌های فیزیکی و روانی خود مطالعه کنید. این خیلی مهم است. مطالعه‌ی بیش از حد پس از مدتی خود به شدت به زمان‌های پرت شما خواهدافزود.

8. خیلی با خودتان ور نروید. مثلا در مورد رژیم غذایی، مثلا در مورد خرید لباس و مسائل مد و فشن، مثلا در مورد ناخن و مو، یا در مورد تیپ و لباس، ریش و ابرو و … کلا اگر زیاد جلوی آینه نباشید و زیادتر از حد لزوم حمام نروید چیزی از ارزش‌های شما کم نخواهد شد! باور کنید! همه‌ی این‌ها زمان پرت هستند.

9. خیلی فکر و خیال نکنید. این مهم است فکر و خیال همواره بوده، هست و خواهد بود. ولی سعی در کنترل و مهار آن‌ها بکنید و خودتان عامل مضاعف و محرکی در ایجاد یا تشدید آن‌ها نباشید. فکر و خیال منفی نیز آثار برهم‌زننده‌ی تمرکز دارد، فکر و خیال‌های مثبت یا حتی رویابافی نیز اگر از حد خود فراتر رود نه‌تنها مفید نیست، مضر هم هست. هم بطور مستقیم زمان شما را پرت می‌کند. هم بطور غیرمستقیم خسته یا بی‌انگیزه‌تان می‌کند. هم ممکن است با توهم‌های نادرست مسیرتان را عوض کند و از راه درست و مستقیم فاصله بگیرید.

10. برنامه‌ریزی کنید. برنامه‌ریزی روزانه، هفتگی، ماهانه و کلی خیلی مهم است. در مورد برنامه‌ریزی می‌توانید از یک مشاور خوب بهره ببرید. برای پی‌بردن به ویژگی‌های عمومی یک مشاور خوب می‌توانید به مقاله‌ی “5 ویژگی بارز یک مشاور تحصیلی خوب” مراجعه کنید. البته همه‌ی داوطلبان بخصوص داوطلبان با تمامی ویژگی‌های شامل دسته‌های اطاعت‌ناپذیر، مستقل و خودبرنامه ریز که در مقاله‌ای با عنوان “آزمون های آزمایشی چه تاثیری در قبولی در کنکور دارند؟“، آمده است، در انتخاب مشاور خود و یا این‌که چه سهمی از برنامه‌ریزی خود را به مشاور محول کنند یا کلا مشاور تحصیلی انتخاب کنند یا نه، باید دقت کافی داشته‌باشند که در این مثال به طور کامل به آن پرداخته‌شده‌است.

در مورد برنامه‌ریزی‌کردن توجه شود که خود برنامه‌ریزی زمان‌بر است. اگر صرف زمان برای برنامه‌ریزی و داشتن حساسیت‌های زیاد و وقت گیر در برنامه‌ریختن، همچنین بیشتر از محتوای برنامه، پرداختن به شکل ظاهری برنامه مثلا طرح و رنگ آن، زمان زیادی بگیرد، خود ممکن است به زمان پرت تبدیل شود. این نکته نیز قابل تامل است که باید به آن توجه شود!

در پایان برای پاسخ‌دادن به آخرین سوال بطور خاص و جداگانه ذکر می‌شود که بله ممکن است زمان‌های پرت نیز در داوطلبان مختلف با توانایی و محدودیت‌های مختلف فیزیکی و روانی و نیز با هدف‌گذاری‌های مختلف و میزان جدیت متغیر در کنکور، متفاوت باشد. اما بازه‌ی زمانی، بجز داوطلبانی که زیاد در کنکور جدی نیستند، برای بقیه نباید با تغییرات زیاد باشد. حواستان باشد که وجود تفاوت‌های فردی نباید بهانه‌ای برای بهانه‌گیرها شود تا با افزایش زمان پرت خود فرصت‌سوزی کنند. همچنین روند کلی مطالعه‌ی درسی برای کنکور از ساعت‌های کم شاید در حد 4 ساعت در روز شروع می‌شود و در ادامه و پس از حداکثر 3 ماه باید به شکل چشمگیری افزایش یابد و در برخی شاید تا سقف 12 الی 15 ساعت در روز نیز برسد. گرچه کیفیت حرف اول را می‌زند ولی کمیت مطالعه نیز بخصوص در ادامه‌ی کار باید افزایش یابد. در نتیجه با گذشت زمان و هرچه نزدیک‌تر‌شدن به کنکور باید زمان‌های پرت کاهش‌یابند.

این کار با شناسایی عوامل پرت‌کردن زمان مانند آن‌چه در این مقاله به آن‌ها اشاره شد، شروع‌شده و با راهکارهایی فردی یا به کمک اولیا یا همراهی مشاور خوب، عملا کاهش می‌یابد. فقط شناسایی عوامل و الکی حسرت‌خوردن به زمان پرت و از دست‌رفته هیچ سودی ندارد. با تمرین و تکرار در حذف عادات اشتباه می‌توان اقدام عملی در کاهش و حتی به صفررساندن زمان‌های پرت داشت. فقط کافی است نیت و همت کنید و داشتن یک برنامه‌ی خوب و اجرای آن، روتین زندگی روزانه‌ی شما و نه فقط در کنکور، بلکه در تمامی مراحل درس، دانشگاه، کار و زندگی شما گردد.